Badania potwierdzają, że depresja jest poważnym problemem wśród młodych ludzi. U dzieci depresja występuje rzadziej niż u nastolatków. Tak samo często chorują na nią dziewczęta jak i chłopcy. W okresie dojrzewania rośnie podatność na depresję, wtedy też częściej dotyka ona dziewczęta. Ta „przewaga” zachorowań wśród nastolatek zaczyna być wyraźna około 13 (12 –15) roku życia. Na początku dorosłości kobiety chorują już dwa razy częściej na depresję niż mężczyźni.

U około 25% osób dorosłych cierpiących z powodu zaburzeń nastroju pierwszy epizod depresji pojawił się gdy byli nastolatkami.Do pierwszego w życiu epizodu depresji dochodzi najczęściej pomiędzy 11 a 15 rokiem życia, przy czym w 11 i 15 roku życia mamy wyraźny wzrost zachorowań.Depresja jest chorobą przewlekłą, nawracającą. Na podstawie przeprowadzonych badań możemy szacować, że około 70% nastolatków będzie miało nawrót depresji w ciągu następnych 5 lat. Dlatego nie należy tej choroby lekceważyć.

Czasami dorosłym trudno odróżnić depresję od typowych dla nastolatków zachowań związanych z potrzebą niezależności, chwiejności emocjonalnej czy niedojrzałości związanej z wiekiem. Tym trudniej zrozumieć co dzieje się z nastolatkiem gdy jednego dnia jest w doskonałym nastroju a drugiego nie chce wstać z łóżka… Dlatego też warto wiedzieć w jaki sposób depresja może objawiać się u nastolatków.

Sygnały świadczące o depresji:

  • obniżony nastrój – często nie widzi nadziei,doświadcza uczucia przygnębienia i smutku nie spowodowanego jakimś konkretnym wydarzeniem,
  • labilność emocjonalna – szybko zmienia mu się nastrój, nie panuje nad emocjami,
  • problemy ze snem – śpi zbyt mało lub zbyt dużo, wybudza się często w nocy, trudno mu w nocy zasnąć a rano wstać,
  • trudności z koncentracją, pamięcią – trudno mu zapamiętać różne rzeczy, zapomina o obietnicach, obowiązkach, nie jest w stanie efektywnie uczyć się,
  • zaburzenia apetytu – zbyt mały apetyt lub zbyt duży, często wiąże się to ze wzmożonym apetytem na słodycze,niezdrowe przekąski,
  • brak odczuwania poczucia radości, to co kiedyś go cieszyła przestało go cieszyć,
  • nadmierne poczucie winy – często czuje się odpowiedzialny za różne rzeczy np. rozwód rodziców, sprawianie kłopotów, bycie innym…
  • poczucie spadku energii życiowej – niska motywacja do działania: nauki, spotkań, hobby, sportu…
  • mogą pojawić się myśli rezygnacyjne i samobójcze.

Objawy te mogą być różnie opisywane i rozumiane przez nastolatków i dorosłych. Dla dorosłych nastolatek może wydawać się po prostu leniwy i mało ambitny. Dorośli czasami dostrzegają przede wszystkim zachowania. Trudno im zrozumieć co jest przyczyną takiego zachowania dlatego też co często dostrzegają to że,nastolatek jest drażliwy, za dużo korzysta z komputera lub telefonu, nie uczy się tak jak oczekiwaliby tego dorośli, nie chce uczestniczyć w życiu rodzinnym, może nie chcieć spotykać się z kolegami i koleżankami, zamyka się w pokoju, ma rozregulowany rytm dzień noc tzn. śpi w dzień, w nocy gra lub słucha muzyki, trudno go zmusić do wykonywania obowiązków. Dorośli mogą odczuwać w takich sytuacjach złość na nastolatka, bezradność, lęk o jego przyszłość. Czasami nie domyślają się, że to depresja.

Depresję diagnozuje lekarz psychiatra. Terapia obejmuje psychoterapię, zazwyczaj długoterminową i jeśli jest taka potrzeba to też farmakoterapię. Poprawa samopoczucia nie następuje zazwyczaj szybko, wymaga to czasu. Warto pamiętać, że depresja może być chorobą nawracającą. Nie oznacza to jednak, że wyleczenie depresji oznacza koniec wszystkich trudności dziecka. Jeśli przed depresją dziecko niechętnie uczyło się, nie sprzątało swojego pokój i nie miało zbyt dużo kolegów to po zaleczeniu depresji nadal może to się nie zmienić. Dlatego warto skonsultować się ze specjalistą, aby prawidłowo i dokładnie przeprowadzić diagnozę przyczyn trudności dziecka. Czasami depresją jest objawem trudności, a przyczyny leżą gdzie indziej np. w zaburzonej sytuacji rodzinnej, niewystarczających kompetencjach społecznych lub emocjonalnych lub dysleksji, ADHD czy innych zaburzeniach.

Zazwyczaj diagnoza przyczyn trudności dziecka obejmuje kilka spotkań z psychologiem lub psychoterapeuta. Następnie psycholog lub psychoterapeuta wspólnie z nastolatkiem i jego rodzicami omawiają plan terapii. Zazwyczaj psychoterapia odbywa się minimum raz w tygodniu, trwa od pół roku do kilku lat. W przypadku psychoterapii nastolatka często do współpracy zapraszani są rodzice, mogą odbywać się czasami wspólne spotkania rodziców z nastolatkiem, ale zawsze dzieje się to za zgodą wszystkich stron.